Polska 24 kwietnia – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 24-04-2024, 08:00
Artykuł
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia Jan Mikulicz-Radecki przeprowadził pierwszą na świecie operację zszycia pękniętego wrzodu żołądka; poznańskie Polskie Radio nadało pierwszą audycję; Rada Ministrów przyjęła uchwałę o rozpoczęciu Operacji „Wisła”; wprowadzono obowiązkowe kontyngenty na mleko; zadebiutował Kabaret Owca; pierwsze notowanie Listy Przebojów Programu Trzeciego; po kongresie zjednoczeniowym UD i K-LD powstała Unia Wolności. Urodzili się m. in. Jan Karski, Zofia Nasierowska, Jerzy Kryszak, Hanna Banaszak. Zmarli natomiast: Franciszek Bohomolec, Tadeusz Piotr Potworowski, Nikodem Skotarczak, Wojciech Siemion, Tadeusz Różewicz oraz Władysław Bartoszewski.

1784 - W Warszawie zmarł Franciszek Bohomolec, jezuita, pisarz, wydawca, działający w okresie Oświecenia.

1877 - Rosja wypowiedziała wojnę Imperium Osmańskiemu; w walkach przeciwko Rosjanom brał udział Legion Polski; w jego skład weszli polscy emigranci; jeden z jego oddziałów walczył w bitwie koło Kizlaru w Bułgarii.

1885Prof. Jan Mikulicz-Radecki przeprowadził w Krakowie pierwszą na świecie operację zszycia pękniętego wrzodu żołądka.

1894 - W warszawskiej Zachęcie Władysław Podkowiński pociął nożem swój obraz Szał uniesień.

1906 -  Członkowie Organizacji Bojowej PPS dowódzeni przez Jana Jura-Gorzechowskiego uwolnili 10. więźniów Pawiaka zagrożonych karą śmierci.

1914 - W Łodzi urodził się Jan Karski, właściwie Jan Kozielewski, emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego, który przekazał przywódcom państw alianckich informacje o zagładzie Żydów; po zakończeniu wojny pozostał na emigracji; historyk, prof. Uniwersytetu Georgetown w Waszyngtonie; autor książki „Tajne państwo”.

1917 - W Viipuri w Finlandii (obecnie Wyborg w Rosji) powstał Legion Polski, formacja wojskowa złożona z ochotników z armii rosyjskiej; legion podejmował walkę z bolszewikami, w maju 1918 r. powrócił na ziemie polskie.

1920 - Rząd RP zawarł konwencję wojskową z Semenem Petlurą, przywódcą Ukraińskiej Republiki Ludowej, dotyczący wspólnej walki przeciwko Armii Czerwonej.

1927 - Rozgłośnia poznańska Polskiego Radia nadała pierwszą audycję.

1938 - W Łomiankach urodziła się Zofia Nasierowska, fotografka, specjalizująca się w fotografii portretowej.

1942 - W Poznaniu gestapo rozpoczęło aresztowania wśród członków konspiracyjnego Związku Odwetu - dywersyjno-bojowego pionu ZWZ-AK; w ciągu następnych dni Niemcy uwięzili kierującego grupą dr. Franciszka Witaszka oraz około 100 członków podziemnej organizacji.

1943 - Premier Winston Churchill w liście do Józefa Stalina opowiedział się przeciw jakimkolwiek dochodzeniom międzynarodowych organizacji w sprawie zbrodni katyńskiej. Zwrócił się do gen. Władysława Sikorskiego o wyciszenie polskich apeli w sprawie mordu na elicie Narodu Polskiego.

1945 - W Puławach oddział partyzancki Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” pod dowództwem mjr. Mariana Bernaciaka „Orlika” rozbił Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego; uwolniono wówczas 107 więźniów, zabijając przy tym 5. funkcjonariuszy UB oraz 2. milicjantów.

1947 - Prezydium Rady Ministrów przyjęło uchwałę o rozpoczęciu Operacji „Wisła”, której celem było wysiedlenie ludności ukraińskiej z południowo-wschodniej Polski i przesiedlenie jej na Ziemie Zachodnie i Północne.

1950 - W Kaliszu urodził się Jerzy Kryszak, aktor, satyryk, artysta kabaretowy.

1952 - Dekret Rady Ministrów o zniesieniu fundacji; majątek fundacji przejęło państwo.

1952 - Wprowadzono obowiązkowe kontyngenty na mleko.

1953 - Najwyższy Sąd Wojskowy skazał na karę śmierci mjr. Benno Zerbsta, uczestnika bitwy pod Monte Cassino, oskarżonego przez władze komunistyczne o próbę obalenia przemocą ustroju i działalność szpiegowską na rzecz zachodnich mocarstw; wyrok wykonano 21 sierpnia 1953 r.

1957 - W Poznaniu urodziła się Hanna Banaszak, wokalistka jazzowa, piosenkarka, znana m.in. z piosenek „Mam ochotę na chwileczkę zapomnienia”, „Pogoda ducha”, „Samba przed rozstaniem” i „Żegnaj kotku”.

1962 - W Warszawie zmarł Tadeusz Piotr Potworowski, malarz kolorysta, członek Komitetu Paryskiego, scenograf.

1962 - Dokonano oblotu samolotu wielozadaniowego PZL-104 Wilga.

1966 - Odbyła się – w siedzibie redakcji „Szpilek” - premiera pierwszego programu Kabaretu Owca. Autorami tekstów byli Jerzy Dobrowolski, Andrzej Bianusz, Stanisław Tym. Do wykonania skeczy (oprócz Dobrowolskiego i Tyma) zaproszono Wojciecha Pokorę, Andrzeja Stockingera, Józefa Nowaka i Jerzego Turka.

1968 - W meczu reprezentacji narodowej z Turcją (8:0) rozegranym w Chorzowie zadebiutował zawodnik Legii Warszawa Kazimierz Deyna.

1982 - Stan wojenny: W Warszawie powstał Międzyzakładowy Robotniczy Komitet Samoobrony Społecznej NSZZ „Solidarność”.

1982 - Pierwsze notowanie Listy Przebojów Programu Trzeciego.

1988 - Strajk pracowników Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Bydgoszczy - początek wiosennej fali społecznych protestów.

1994 - Podczas kongresu zjednoczeniowego nastąpiło połączenie Unii Demokratycznej i Kongresu Liberalno-Demokratycznego; na czele nowego ugrupowania - Unii Wolności - stanął Tadeusz Mazowiecki, jego wiceprzewodniczącym został Donald Tusk.

1998 – W gdyńskiej agencji towarzyskiej „Las Vegas” został zastrzelony gangster Nikodem Skotarczak ps. „Nikoś”.

2005 - Telewizja Polska uruchomiła swój pierwszy kanał tematyczny TVP Kultura.

2009 - Premiera filmu „Tatarak” w reżyserii Andrzeja Wajdy.

2009 – Sejm przyjął ustawę o budowie gazoportu w Świnoujściu.

2010 - W Warszawie zmarł Wojciech Siemion, aktor, reżyser, założyciel i dyrektor teatru „Stara Prochownia”; wystąpił m.in. w filmach „Zezowate szczęście”, „Skąpani w ogniu”, „Barwy walki”, „Salto”, „Kierunek Berlin”, „Ziemia obiecana”, „Kolejność uczuć”, „Przedwiośnie”, „Ubu król”, a także w serialach „Czterej pancerni i pies”, „Wojna domowa” i „Alternatywy 4”.

2014 - We Wrocławiu zmarł Tadeusz Różewicz, jeden z najwybitniejszych polskich poetów współczesnych, prozaik, dramaturg, eseista; autor m.in. zbiorów wierszy „Niepokój”, „Pięć poematów”, „Czas który idzie”, „Wiersze i obrazy”, „Równina”, a także „Płaskorzeźba”, „Zawsze fragment. Recycling”, „Historię pięciu wierszy”, „Nożyk profesora”, „Matka odchodzi” oraz dramatów „Kartoteka”, „Świadkowie albo Nasza mała stabilizacja”, „Białe małżeństwo”, „Stara kobieta wysiaduje”, „Odejście głodomora”, „Pułapka”, „Do piachu”.

2015 - W Warszawie zmarł Władysław Bartoszewski, pisarz, historyk, więzień KL Auschwitz, pracownik BIP KG AK, działacz Rady Pomocy Żydom „Żegota”, uczestnik Powstania Warszawskiego; po wojnie więziony przez władze komunistyczne; w niepodległej Polsce minister spraw zagranicznych, orędownik dialogu polsko-niemieckiego i polsko-żydowskiego.

2015 – Sejm przyjął ustawę o Narodowym Dniu Zwycięstwa obchodzonym 8 maja, jednocześnie znosząc ustanowione przez reżim komunistyczny na wzór sowiecki Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności obchodzone 9 maja.



Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy