Tego dnia pod Połańcem naczelnik insurekcji Tadeusz Kościuszko ogłosił uniwersał połaniecki; wojska polskie i ukraińskie, prowadząc ofensywę przeciw Armii Czerwonej, wkroczyły do Kijowa; w kwaterze gen. Dwighta D. Eisenhowera gen. Alfred Jodl i Hans-Georg von Friedeburg podpisali akt bezwarunkowej kapitulacji Niemiec; w Krakowie w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach zginął Stanisław Pyjas. Urodzili się m. in. Józef Poniatowski, Stanisław Koźmian, Władysław Reymont, Stanisław Przybyszewski, Stanisława Wysocka, Włodzimierz Skoczylas, Ireneusz Dudek, Radosław Pazura, Maciej Zakościelny. Zmarli natomiast: Gustaw Gizewiusz, Adam Mohuczy, Stanisław Jerzy Lec, Maria Grzegorzewska, Stamisław Pyjas, Adam Bahdaj, Waldemar Milewicz oraz Antoni Boratyński.
1391 – Książę Władysław Opolczyk, bez zgody króla Polski Władysława II Jagiełły, oddał w zastaw krzyżakom zamek w Złotorii nad Drwęcą. Stało się to bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny pomiędzy księciem a królem.
1472 - W trakcie wojny z królem Kazimierzem IV Jagiellończykiem biskup warmiński Mikołaj Tungen, przy pomocy zaciężnych zwerbowanych w Prusach Krzyżackich, zajął Braniewo.
1499 – We Fromborku zmarł kanonik Kaspar Velkener (Felkener). Zamieszkał na stałe we Fromborku w 1493 r., a po raz pierwszy był w tym mieście już w roku 1483, jednak dwa lata później wyjechał do Rzymu na studia. Potem był pokojowcem papieża Innocenta VIII. Po powrocie był m.in. konserwatorem kolegium wikariuszy przy katedrze.
1763 - W Wiedniu urodził się książę Józef Poniatowski, bratanek króla Stanisława Augusta, generał, minister wojny i naczelny wódz wojsk Księstwa Warszawskiego; marszałek Francji.
1764 - W Warszawie rozpoczął obrady sejm konwokacyjny, który wprowadził szereg reform ustrojowych; uchwalił powstanie Komisji Skarbowej i Wojskowej, zlikwidował prywatne cła i myta, wprowadzając cło generalne, zniósł liberum veto w głosowaniach dotyczących spraw skarbowych, a także wprowadził zakaz przysięgania przez posłów na instrukcje poselskie.
1765 - Król Stanisław August Poniatowski ustanowił Order Świętego Stanisława.
1794 - W obozie pod Połańcem naczelnik insurekcji Tadeusz Kościuszko ogłosił uniwersał połaniecki - dokument dot. poprawy warunków życia chłopów, mający zachęcić ich do wstępowania do armii powstańczej.
1836 - W Piotrowicach urodził się Stanisław Koźmian, uczestnik Powstania Styczniowego; jeden z przywódców stronnictwa Stańczyków; krytyk, tłumacz, dyrektor teatru, reżyser, twórca tzw. szkoły krakowskiej.
1848 - W Ostródzie zmarł Gustaw Gizewiusz, duchowny ewangelicki, etnograf, mazurski działacz oświatowy, walczący o język polski w szkolnictwie; wybrany do parlamentu w Berlinie (1848); w 1946 r. na jego cześć Łuczany na Mazurach (niem. Loetzen) nazwano Giżyckiem.
1859 – W Poznaniu odsłonięto pomnik Adama Mickiewicza.
1863 - Powstanie Styczniowe: rozpoczęła się trzydniowa, zwycięska dla Rosjan seria bitew pod Birżami na Litwie.
1867 - We wsi Kobiele Wielkie koło Radomska urodził się Władysław Reymont, pisarz, publicysta; autor m.in. powieści „Komediantka”, „Ziemia obiecana” oraz „Chłopi”, epopei życia polskiej wsi z przełomu XIX i XX wieku, za którą w 1924 r. otrzymał literacką Nagrodą Nobla.
1868 - W Łojewie na Kujawach urodził się Stanisław Przybyszewski, pisarz, poeta, dramaturg, publicysta.
1873 - W Krakowie rozpoczęła działalność Akademia Umiejętności (obecnie Polska Akademia Umiejętności).
1877 - W Warszawie urodziła się Stanisława Wysocka, aktorka, reżyserka teatralna, pedagog; wystąpiła m.in. w filmach „Jaśnie pan szofer”, „Trędowata”, „Dziewczęta z Nowolipek”, „Granica”, „Ludzie Wisły” i „Wrzos”.
1919 - W Poznaniu otwarto Wszechnicę Piastowską.
1920 - Wojska polskie i ukraińskie - prowadząc ofensywę przeciw Armii Czerwonej - wkroczyły do Kijowa; była to część koncepcji Józefa Piłsudskiego, zakładającej powstanie niepodległej Ukrainy, sprzymierzonej z Polską.
1923 - W Warszawie z inicjatywy m.in. Walerego Sławka i Aleksandra Prystora utworzono Instytut Badań Najnowszej Historii Polski; 15 listopada 1935 r. przemianowany na Instytut Józefa Piłsudskiego; w 1943 r. został reaktywowany na emigracji w Nowym Jorku i w 1947 r. w Londynie oraz w 2002 r. w Warszawie.
1923 - W Jabłonowie koło Brodnicy urodził się Włodzimierz Skoczylas, aktor, pedagog; więzień KL Dachau (1940-1945).
1930 - W Gliwicach urodził się Horst Bienek, niemiecki pisarz, autor czterotomowej „Kroniki górnośląskiej”, na którą składają się „Pierwsza polka”, „Światło września”, „Czas bez dzwonów” oraz „Ziemia i ogień”.
1943 - Ukazał się oficjalny komunikat o rozpoczęciu formowania w ZSRS 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.
1945 – Pod Kuryłówką koło Leżajska na Podkarpaciu oddziały Narodowej Organizacji Wojskowej odparły trzy ataki sił NKWD. Sowieci stracili około 50 zabitych. Następnego dnia do Kuryłówki wkroczyła karna ekspedycja NKWD. Sowieci zamordowali osiem osób, spalono zabudowania wioski. Kilka tygodni po pacyfikacji Kuryłówki Komenda Okręgu NOW wypłaciła mieszkańcom wsi zapomogi, przeznaczając na nie część środków zdobytych w akcji ekspropriacyjnej na bank w Przemyślu, przeprowadzonej 26 czerwca 1945 r.
1945 - W kwaterze głównej gen. Dwighta D. Eisenhowera we francuskim Reims gen. Alfred Jodl i Hans-Georg von Friedeburg podpisali, w obecności przedstawicieli czterech mocarstw alianckich, akt bezwarunkowej kapitulacji Niemiec. Na żądanie ZSRS ceremonię powtórzono dzień później (9 maja według czasu moskiewskiego).
1951 - W Katowicach urodził się Ireneusz Dudek, muzyk, bluesman, kompozytor, wokalista, harmonijkarz, autor tekstów; założyciel Rawa Blues Festiwal.
1953 - W więzieniu w Sztumie zmarł kontradmirał Adam Mohuczy, organizator i komendant Szkoły Specjalistów Morskich w Tczewie; uczestnik kampanii polskiej 1939 r.; po II wojnie światowej pierwszy dowódca Marynarki Wojennej; w 1949 r. aresztowany przez władze komunistyczne i bezpodstawnie oskarżony o sabotaż, skazany na 13 lat pozbawienia wolności.
1958 – Powstał Polski Komitet Pomocy Społecznej (PKPS).
1966 - W Warszawie zmarł Stanisław Jerzy Lec, aforysta, poeta, satyryk.
1967 - W Warszawie zmarła prof. Maria Grzegorzewska, pedagog, założycielka i dyrektorka Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej oraz Państwowego Instytutu Nauczycielskiego w Warszawie.
1968 - W nocy z 6 na 7 maja nad Tatrami przetoczył się najsilniejszy odnotowany wiatr halny, osiągający prędkość około 300 km/h.
1969 - W Tomaszowie Mazowieckim urodził się Radosław Pazura, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Szwadron”, „Operacja Samum”, „Popiełuszko. Wolność jest w nas”, a także w serialu „Sfora”.
1971 - Premiera filmu „Epilog norymberski” w reżyserii Jerzego Antczaka.
1977 - W Krakowie w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach zginął Stanisław Pyjas, student Uniwersytetu Jagiellońskiego i współpracownik Komitetu Obrony Robotników (KOR); ciało znaleziono w kamienicy przy ul. Szewskiej 7. Jego śmierć wstrząsnęła środowiskiem opozycji, podczas czarnej procesji 15 maja 1977 r. powołano Studencki Komitet Solidarności (SKS), który domagał się m.in. wyjaśnienia okoliczności śmierci S. Pyjasa.
1980 - Początek głodówki w kościele św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej na znak solidarności z uwięzionymi Mirosławem Chojeckim i Dariuszem Kobzdejem, głodującymi w więzieniach, oraz innymi więźniami politycznymi.
1980 - W Stalowej Woli urodził się Maciej Zakościelny, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Tylko mnie kochaj”, „Dlaczego nie!”, „Serce na dłoni”, a także w serialach „Kryminalni” i „Czas honoru”.
1985 - W Warszawie zmarł Adam Bahdaj, prozaik, tłumacz, autor popularnych utworów dla młodzieży; w czasie II wojny światowej kurier tatrzański.
1993 - W USA na skutek obrażeń odniesionych w wypadku samochodowym zmarł Andrzej Jarecki, poeta, dramaturg, satyryk, współtwórca Studenckiego Teatru Satyryków; działacz podziemnej Solidarności; od 1990 r. radca ds. kultury ambasady RP w Waszyngtonie.
1994 - Premiera filmu „Śmierć jak kromka chleba” w reżyserii Kazimierza Kutza.
1999 - Premiera filmu „Operacja Samum” w reżyserii Władysława Pasikowskiego.
2004 - W Iraku zginął Waldemar Milewicz, dziennikarz Telewizji Polskiej, reporter i korespondent wojenny. Zginął także montażysta pochodzenia algierskiego Mounir Bouamrane, a operator Jerzy Ernst został ranny w wyniku ostrzelania ich samochodu z broni maszynowej przez rebeliantów w irackim mieście Latifijja.
2005 - W Warszawie założono partię polityczną Unia Lewicy III RP (obecnie Wolność i Równość).
2015 – W Warszawie zmarł Antoni Boratyński, jeden z najbardziej znanych ilustratorów książek dla dzieci, bajek i baśni oraz tomów poezji. Książki z jego ilustracjami ukazały się w Polsce i kilkunastu innych krajach.
Źródło: PAP
1714418802.jpg)
1715087466.jpg)
1715020459.jpg)
