Polska 6 maja – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 06-05-2024, 10:00
Artykuł
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia odbyło się spotkanie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z cesarzową Rosji Katarzyną II; otwarto wileński Cmentarz Na Rossie; aresztowany został przez gestapo Florian Marciniak; utworzono podziemną Regionalną Komisję Koordynacyjną NSZZ „Solidarność”; potwierdzono pierwszy w kraju przypadek zarażenia człowieka wirusem świńskiej grypy. Urodzili się m. in. Jan Stanisław Jankowski, Jan Kreczmar, Stanisław Grzesiuk, Jan Bytnar, Kazimierz Karabasz, Zbigniew Wodecki, Witold Bereś, Artur Rojek. Zmarli natomiast: Albert Kalwe, Chrystian Tapiau, Bronisław Pawlik oraz Maria Okońska.

1170 – Książę Mieszko III Stary i biskup Radwan założyli przytułek dla wędrowców i pątników przy kościele św. Michała w Poznaniu.

1277 – Trzebiatów uzyskał prawa miejskie.

1407 – Zmarł kanonik Albert Kalwe (de Calbe). Kanonikiem warmińskim był od 1372r. W spisanym testamencie przeznaczył pieniądze na potrzeby biednych uczniów szkoły katedralnej we Fromborku.

1439 - Pod Grotnikami koło Nowego Korczyna armia królewska dowodzona przez biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego pokonała wojska konfederatów Spytka z Melsztyna.

1498 – We Fromborku zmarł kanonik Chrystian Tapiau (ur. w Lidzbarku). Kapelan zamkowy w Olsztynie od 1449r., proboszcz w Pieniężnie od 1455r., a kanonik fromborski od roku 1460. Dziekan kapituły. Posłował na zjazdy stanów pruskich.

1499 – W Krakowie została zawarta unia krakowsko-wileńska, zakładająca wspólną polityką zagraniczną Polski i Litwy, między innymi wobec Moskwy.

1543 - Na Wawelu odbył się ślub Zygmunta II Augusta i Elżbiety Habsburżanki.

1643 – Kapituła Warmińska wybrała na biskupa Jana Karola Konopackiego, syna Macieja i Elżbiety Dulskiej. Jego ojciec, wojewoda chełmiński, gdy owdowiał przyjął święcenia i w 1611r. został biskupem chełmińskim. Jest to pewien ewenement w życiu kościoła katolickiego, gdy ojciec, a później jego syn zostali biskupami.

1710 - Założono Wyższe Seminarium Duchowne w Płocku.

1787 - W Kaniowie na Ukrainie doszło do spotkania pomiędzy królem Stanisławem Augustem Poniatowskim i cesarzową Rosji Katarzyną II.

1789 - Wybuchł największy pożar w historii Cieszyna, który strawił niemal całe miasto.

1801 – W Wilnie otwarto Cmentarz Na Rossie.

1820 - Tomasz Zan założył w Wilnie Towarzystwo Przyjaciół Pożytecznej Zabawy.

1840 – W Wielkiej Brytanii w sprzedaży pojawił się pierwszy znaczek pocztowy (tzw. Penny Black).

1882 - W Krasowie Wielkim koło Wysokiego Mazowieckiego urodził się Jan Stanisław Jankowski, wicepremier i Delegat Rządu RP na Kraj (1943-45); aresztowany w 1945 r. przez NKWD i sądzony w Moskwie w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego; zmarł w sowieckim więzieniu we Władymirze nad Klaźmą.

1908 - W Warszawie urodził się Jan Kreczmar, aktor, reżyser teatralny, wieloletni rektor PWST w Warszawie; wystąpił m.in. w filmach „Szyfry”, „Lalka, Życie rodzinne”, „Piłat i inni”, „Jeszcze słychać śpiew i rżenie koni” i „Za ścianą”.

1918 - W Małkowie koło Chełma urodził się Stanisław Grzesiuk, pisarz, pieśniarz, „bard z Czerniakowa”; w czasie II wojny światowej więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Dachau i Mauthausen-Gusen.

1921 - W Kolbuszowej urodził się Jan Bytnar, „Rudy”, harcmistrz Szarych Szeregów, dowódca plutonu Oddziału Specjalnego „Jerzy” Kierownictwa Dywersji KG AK; aresztowany przez Niemców, odbity 26 marca 1943 r. podczas akcji pod Arsenałem; zmarł w wyniku obrażeń doznanych podczas przesłuchań przez gestapo.

1927 - Premiera filmu „Uśmiech losu” w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego.

1928 - Wszedł do służby szkuner szkolny ORP Iskra.

1930 - W Bydgoszczy urodził się Kazimierz Karabasz, reżyser, współtwórca polskiej szkoły dokumentu; wykładowca PWSFTviT w Łodzi; autor m.in. filmów „Muzykanci” i „Rok Franka W.”; w 2014 r. otrzymał Polską Nagrodę Filmową Orła za osiągnięcia życia.

1943 - W Warszawie aresztowany został przez gestapo Florian Marciniak, harcmistrz, naczelnik Szarych Szeregów (1939-1943); zamordowany w lutym 1944 r. w niemieckim obozie koncentracyjnym Gross-Rosen.

1943 – Oddział AK dokonał masakry ukraińskiej ludności we wsi Mołożów na Lubelszczyźnie.

1944 - W Warszawie oddział dyspozycyjny „Pegaz” Kedywu Komendy Głównej AK dokonał nieudanego zamachu w Al. Szucha na SS-Sturmbannfuehrera Waltera Stamma, szefa warszawskiego gestapo i zastępcę komendanta Policji Bezpieczeństwa i SD Dystryktu Warszawskiego.

1945 - 1 Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka zajęła bazę niemieckiej marynarki wojennej w Wilhelmshaven, kończąc swój szlak bojowy przez północną Francję, Belgię i Holandię.

1945 - Armia Czerwona po długim oblężeniu zdobyła Festung Breslau.

1945 - Krajowa Rada Narodowa wydała ustawę konstytucyjną uchylającą Statut Organiczny Województwa Śląskiego, likwidującą autonomię tego województwa.

1950 - W Krakowie urodził się Zbigniew Wodecki, piosenkarz, instrumentalista, kompozytor; znany m.in. z przebojów „Zacznij od Bacha” i „Chałupy welcome to”, wykonawca piosenki w polskiej wersji filmu „Pszczółka Maja”.

1960 - W Bytomiu urodził się Witold Bereś, dziennikarz, scenarzysta, reżyser, producent filmowy i telewizyjny.

1969 – Przy PAN powołano Komitet Badań i Prognoz „Polska 2000”.

1972 - W Mysłowicach urodził się Artur Rojek, kompozytor, wokalista, autor tekstów, w latach 1992-2012 członek zespołu Myslovitz.

1975 - Premiera filmu „Zwycięstwo” w reżyserii Jerzego Passendorfera.

1982 - Stan wojenny: W Gdańsku utworzono podziemną Regionalną Komisję Koordynacyjną NSZZ „Solidarność”.

1985 - Premiera filmu „Vabank II, czyli riposta” w reżyserii Juliusza Machulskiego.

1990 - Premiera filmu „Korczak” w reżyserii Andrzeja Wajdy.

2001 - W czasie pielgrzymki do Damaszku Jan Paweł II jako pierwszy papież odwiedził meczet.

2002 - W Warszawie zmarł Bronisław Pawlik, jeden z najpopularniejszych polskich aktorów, niezapomniany Rzecki z serialu „Lalka”, znany również z ról w filmach „Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz”, „Miś”, a także seriali „Stawka większa niż życie”, „Chłopi”, „Kariera Nikodema Dyzmy”, „Zmiennicy” i „Alternatywy 4”.

2009 - U 58-letniej mieszkanki Tarnobrzega, która powróciła z USA, potwierdzono pierwszy w kraju przypadek zarażenia wirusem świńskiej grypy.

2013 - W Częstochowie zmarła Maria Okońska, uczestniczka Powstania Warszawskiego, współpracownica kard. Stefana Wyszyńskiego, świadek składania przez Stefana kardynała Wyszyńskiego Jasnogórskich Ślubów Narodu, założycielka Instytutu Prymasa Wyszyńskiego.

2015 – W Poznaniu prezydent RP Bronisław Komorowski odsłonił pomnik Ignacego Jana Paderewskiego.



Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy